Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

Instagram çöktü mü, dondu mu, ne sorun var? 24 saatlik hata tespit raporu yayınlandı! İşte güncel veriler

Instagram çöktü mü, dondu mu, ne sorun var? Instagram’a giriş ve akış yenilemede sorun yaşayanlar merak içerisinde başta belirtilen sorunun cevabına çevrildi. Hemen belirtelim ki 24 saatlik güncel veriler yayınlandı. Peki, bugün 25 Haziran Çarşamba Instagram açıldı mı, sorun giderildi mi? İşte merak edilip araştırılan güncel detaylar ve 26 Haziran Perşembe yani bugüne ait hata tespit raporu grafiği…

2025 YÖKDİL/2 geç başvuruları başladı mı? YÖKDİL/2 geç başvurusu nasıl yapılır?

Yükseköğretim Kurumları Yabancı Dil Sınavı (2025-YÖKDİL/2) için geri sayım başladı. Peki, 2025 YÖKDİL/2 geç başvuruları başladı mı? YÖKDİL/2 geç başvurusu nasıl yapılır?

SON DEPREMLER AFAD VE KANDİLLİ – 21 HAZİRAN CANLI || Samsun, Muğla ve Malatya’da korkutan depremler! Son deprem nerede, ne zaman, kaç büyüklüğünde oldu?

Son depremler Kandilli ve AFAD 21 Haziran listesi bugün yurt genelinde hissedilen sarsıntılar sonrasında en çok merak edilip araştırılanlar arasında ilk sırlarda yer alıyor. Hemen belirtelim ki yurtiçi ve komşu ülkelerde meydana gelen depremler AFAD ve Kandilli Rasathanesi tarafından anbean kaydediliyor. Son olarak saat 06.50’de Samsun’da 3.5 büyüklüğünde, saat 07.55’te Muğla’da 3.5 büyüklüğünde ve son olarak saat 10.48’de Malatya’da 3.7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Kandilli Rasathanesi verilerine göre depremin büyüklüğü 3.6 olarak açıklandı.  Peki, son deprem nerede ne zaman kaç büyüklüğünde oldu? Merak edenler için AFAD ve Kandilli son depremler listesini haberimizde derledik. İşte son depremler 21 Haziran listesi…

SON DEPREMLER 16 HAZİRAN KANDİLLİ VE AFAD || Kütahya Simav’da gece korkutan deprem! Son deprem nerede, ne zaman, kaç büyüklüğünde oldu?

Son dakika depremler AFAD ve Kandilli tablosu deprem kuşağında yer alan ülkemizde hissedilen sarsıntılar sonrasında en çok merak edilip araştırılanlar arasında ilk sırlarda yer alıyor. Bu bağlamda özellikle “Son deprem nerede ne zaman kaç büyüklüğünde oldu?” sorusunun cevabı sıkça sorgulanıyor. Hemen belirtelim ki son olarak saat 01.04’te 3.2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Peki, son deprem nerede ne zaman kaç büyüklüğünde oldu? Merak edenler için AFAD ve Kandilli son depremler listesini haberimizde derledik. İşte son depremler 16 Haziran listesi…

LGS yapılıyor.. Sınav hakkında tüm gelişmeler gün boyunca Hürriyet/Eğitim’de

Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınav Türkiye genelinde 973 sınav merkezinde, 3 bin 938 okulda ve 62 bin 693 salonda gerçekleştiriliyor. Yurt dışında ise 13 okulda, 37 salonda uygulanıyor. 1 milyon 10 bin 916 8’inci sınıf öğrencisinin başvurduğu sınav, saat 09.30 itibarıyla tüm sınav merkezlerinde başlayacak. İki oturumda uygulanacak sınavın birinci oturumunda öğrencilere, 75 dakikalık sürede Türkçeden 20, T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük, din kültürü ve ahlak bilgisi ile yabancı dil testlerinden 10’ar olmak üzere toplam 50 çoktan seçmeli soru yöneltilecek. 11.30’da başlayacak ikinci oturumda ise öğrencilerin, matematik ve fen bilimleri testlerinden 20’şer soru olmak üzere toplam 40 soruyu 80 dakikada çözmeleri gerekecek. Hürriyet Eğitim Servisi muhabirleri Beyazıt Şenbük ve Melike Çalkap sınavı İstanbul’da Bakırköy Emlak Kredi Bankası Ortaokulu ile Beylikdüzü Koç Ortaokulu’ndan izleyecek. LGS’ye ait tüm gelişmeleri gün boyunca sitemizden aktaracağız.

Konaklama tesislerindeki doluluk nisanda yüzde 41,12 oldu

Konaklama tesislerindeki doluluk nisanda yüzde 41,12 oldu