Atilla Özkan’dan Türkiye Ekonomisi Değerlendirmesi: İkinci Bakış Programında Bomba İddialar!

Cumhuriyet TV’de yayınlanan “İkinci Bakış” programına konuk olan Ekonomist Atilla Özkan, Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu kritik süreci çarpıcı ifadelerle değerlendirdi. Ömer Can Talu’nun moderatörlüğünde piyasalardaki durgunluktan bütçe açığına, işsizlikten sanayicinin durumuna kadar birçok konuyu ele alan Özkan, “acil ve rasyonel adımlar atılmazsa sonbaharda ciddi bir “fırtına” yaşanabileceği” iddiasına da açıklama getirdi.

Piyasada “Fırtına Öncesi Sessizlik” ve Artan İşten Çıkarmalar

Piyasalarda “fırtına öncesi sessizlik” yaşandığı yönündeki iddiaları doğrulayan Atilla Özkan, bu durumun temel nedeninin piyasadaki “çok ciddi bir belirsizlik” ve “iyiye dair bir beklentinin kalmaması” olduğunu vurguladı.

Özkan, “Planlayamıyorsanız tedbir almaya başlarsınız. Nakit sahibi firmaların ödemelerini yavaşlatmalarındaki en büyük sebep bu” diyerek iş dünyasının içinde bulunduğu durumu özetledi. PMI verilerine dikkat çeken Özkan, “Şu an 50’nin üzerinde bir tane sektör var. O da gıda sektörü… Gıda dışında hiçbir sektörde ileriye dönük olumlu diyebileceğimiz bir tabloya dair bir adım atılmıyor. İşten çıkarmalar bu dönemde çok artmaya başladı” ifadelerini kullandı. Özkan, Türkiye’nin en büyük holdinglerinin bile binlerce kişiyi işten çıkarma ve mülk satışı haberlerinin, KOBİ düzeyinde durumun çok daha vahim olduğunun bir göstergesi olduğunu ekledi.

“Ani Duruş Riski” ve 710 Milyar TL’lik Bütçe Açığı

Ekonomide “ani duruş” (sudden stop) riskinin hiç olmadığı kadar yüksek sesle konuşulduğunu belirten Özkan, firmaların “Ben ne yaparsam yapayım önümüzdeki 6 ay 7 ay öngöremiyorum,” diyerek ani bir duruşa geçebileceği tehlikesine işaret etti. Bu riskin makroekonomik sıkışmışlıktan kaynaklandığını belirten Özkan, özellikle bütçe açığına dikkat çekti: “Bütçe açığına bakıyorsunuz. Mart sonu itibariyle 710 milyar TL’ye gelmiş. 710 milyarlık bütçe açığı daha bu ilk çeyrek!”

Özkan, sadece faiz artırımıyla ekonominin düzelemeyeceğini, maliye politikasının eşlik etmesi gerektiğini defalarca vurguladığını hatırlatarak, “Bu işin maliye politikası tarafından bir eşlik edilmediği sürece sadece faiz artırımıyla bir şey çözemezsiniz diye. Şu an yaşadığımız şey bu oluyor” dedi.

“Bu Ülkede Vergi Adaleti Yok”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in vergi denetimlerini artırma planlarını da değerlendiren Özkan, denetimlerin artırılmasına prensipte karşı olmadığını ancak mevcut durumun polisiye bir tedbir imajı çizdiğini söyledi. Özkan, “Bu ülkede çünkü net bir şekilde söyleyebiliriz ki bir vergi adaleti yok” derken, büyük kamu ihaleleri ve vergi uzlaşılarındaki şeffaflık eksikliğine kıyasla yükün yine küçük esnaf ve KOBİ’ye yüklendiğini belirtti. Özkan, “Kötü bir haberim var. Vergi çıkmayacak çoğu şirkete. Çoğu şirket son 2-3 çeyrektir zarar ediyor zaten. Zarar eden şirketin hangi vergisini alacaksınız?” diyerek planın bütçe açığını kapatmada yetersiz kalacağını savundu.

Sanayicinin Feryadı ve Sonbahar Uyarısı

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan’ın “Sanayicilerin dayanma gücü, takati kalmadı” sözlerini de yorumlayan Özkan, bunun bir “feryat” olduğunu ve durumun ciddiyetini gösterdiğini belirtti.

“Sonbaharda fırtınayı bekleyin” iddiasına ilişkin ise Özkan, zamanlamanın belirsiz olduğunu ancak gidişatın iyi olmadığını vurguladı: “Yazın sonuna da kalmayabilir bu mevzu, kışa da kalabilir ama önümüzde ışık görmüyoruz. Problem bu… Bu dinamikler ivedilikle değiştirilmediği sürece, piyasaya bir umut aşılanmadığı sürece ve bu umut rasyonel adımlarla desteklenmediği sürece gittiğimiz yer çok belli” diyerek sözlerini tamamladı.